Esp Nedir Nasıl Çalışır

ESP Nedir

ESP, ( Electronic Stability Program ) Bosch  firması tarafından yıllarca üzerinde çalışıldıktan sonra 1995 yılında  tamamlanmıştır. İlk olarak mercedes-benz tarafından mercedes cl modeline entegre edişmiş ve kullanıma sunulmuştur. Otomobil üreticileri ilk yıllarda opsiyonel  olarak otomobillere ekledikleri ESP sitemini daha sonra her otomobilin olmazsa olmazı olmuştur. 1 kasım 2014 tarihinden sonra ESP Avrupa da Kullanılan bütün araçlarda zorunlu hale gelmiştir. ESP nin açılımı Electronic Stability Program Türkçesi ise Elektronik Denge Programıdır. 


ESP Kullanıma sunulduğu 1995 yılında bu güne kadar dört defa güncellenmiştir. günümüz araçlarında kullanılan dördüncü nesildir. Her otomobil markası kendi ESP sitemini geliştirmiş ve DTCS,DSC,VSC, gibi kendine özgü isimlendirmiş tir. 

ESP Ne İşe Yarar

ESP isminden de anlaşılacağı gibi bir dengeleme sistemidir. Virajlarda savrulmayı ve savrulan arabanın yolundan çıkmasını önler. Ani kalkışlarda patinaj yapmayı engeller, kaygan ve ıslak zeminlerde yol tutuşunu korur. ESP sensörleri sayesinden sürekli arabanın hareketlerini takip ederek verileri değerlendirir.

ESP Nasıl Çalışır 

Otomobilinizle hızlı bir şekilde viraja girdiniz ve aracınız savruldu işte ESP tam bu noktada devreye girer ve 1 saniyeden kısa bir sürede fren basınç sensörüyle frene ne kadar bastığınızı, direksiyon manevra sensörü ile direksiyonu ne yöne ve hangi açıda çevirdiğinizi algılar  tekerlek sensörü ile tekerlekler hızını, yanal ivme ölçer sensörü ile arabanın hangi tarafa ivmelendiğinin, yalpalama sensörü ile yalpalama momentini algılayarak topladığı bu verilerle hızlı bir şekilde karar verir ve arabanın bir tarafından bir veya iki tekeri  hassas hesaplanmış her tekere farklı fren basıncı yaparak aracı yoluna sokar. İkinci bir yolsa ESP motor torkuna müdahale yaparak araç hızını ayarlayarak aracı yoluna sokar.

ESP Trafik Kazalarına Etkisi

Elektronik Denge Programı sürücü hatalarını tanır ve onları düzelterek kazaları önlemekte büyük rol oynar. Kazalarının %20 sini sürücü kontrolden çıkarak kayan otomobiller oluşturmaktadır. Mercedes-benz raporuna göre ESP (Electronic Stability Program) kullanıma sunulduğu günden itibaren 5 yıl içerisinde %45 oranında  otomobil kazalarını önlediğini görüyoruz.


ESP'NİN DEVREYE GİRİŞ ŞEKİLLER

Elektronik Denge Programı

ESP DONANIMLARI

Esp Beyin 

Esp beyni diğer sensörlerden aldığı anlık verileri sürüş sırasında sürekli aracın o anki durumuna en uygun sürüş pozisyonunu ayarlar. ESP beyni o kadar hızlıdır ki siz arabanın savrulduğunu anlamadın o savrulmayı tespit etmiş ve en uygun müdahaleyi uygulamıştır.

ESP Beyni

ESP Dreksiyon Açı Sensörü

Direksiyon açı sensörü aracınızın direksiyonunun hangi yöne nasıl bir açıda çevrildiğini algılar. Siz direksiyonu her çevirdiğinizde ESP direksiyon açı sensörü bu verileri ESP beyine gönderir.

ESP Direksiyon Manevra sensörü

ESP İvme Ölçer

ESP İvme ölçer otomobilinizin sürüş esnasında ivmesini ölçer ve anlık bir şekilde ESP beynine veri aktarır. ESP için ivme ölçer önemli bir parçadır.

ESP İvme Ölçer

ESP Fren Basınç Sensörü

Fren basınç sensörü sürücünün frene basmasını ve fren yapma basıncını ESP beynine gönderir, aynı zamanda ESP araca müdahale yapacağı zaman yine fren basınç sensörünü kullanır.

ESP Tekerlek Sensörü
Tekerlek manevra sensörü aracın tekerleklerinin patinaj yapıp yapmadığını, kayıp kaymadığını ve boşa dönüp dönmediğini kontrol eder. Bu bilgiler diğer sensörlerde olduğu gibi ESP beynine yönlendirir.

ESP Yalpalama Sensörü
Yalpalama sensörü ESP'nin en önemli parçalarından biridir. Yalpalama sensörü araçın yalpaadığını anında fark edip bu verileri ESP beynine ileterek ESPnin devreye girip müdahale etmesini sağlar.

ESP 'NİN EK FONKSİYONLARI
ESP Sadece Kendi donanımlarını kullanmaz entegre edilmiş diğer sistemler lede ortak çalışır. diğer sistemler otomobilim donanıma göre değişiklik gösterir bütün donanımlara sahip bir otomobilin  ESP ye katkısı şunlardır.

ABS  Kkilitlenme Önleyici Fren Sistemi
kilitlenme önleyici fren sistemi bu sistem sayesinde araç savrulup veya kaydığında ESP aracı düzeltmek için  frenleme yapar fren sistemi ne kadar iyi olursa o kadar aracın yola girmesi hızlı olur

ASR  Çekiş Kontrolü
çekiş kontrolü sayesinde aracın ani kalkışlar patinaj yapmasını önler ve ve bu sayede manevralarda hızlı ivmelenme sini sağlar. ASR aynı zamanda kız aylarında karda veya ıslak zeminlerde otomobilin yol tutuşunu arttırır.

EBV  Elektronik Diferansiyel Kilidi
elektronik diferansiyel kilidi virajlarda çok etkilidir. Otomobilinizle viraja girdiğinizde virajın iç tarafındaki tekerlekler daha yavaş dışarıda kalan tekerleklerin daha hızlı dönmesini sağlar ESP bundan faydalanarak aracın yolda kalmasını sağlar.

EDS Elektronik Fren Gücü Dağıtımı
Elektronik fren gücü Dağılımı lastiklerin yola daha iyi tutunmasını sağlamak için dört tekerin dördünde bir birinden farklı olarak fren basıncı sağlar. Bu sayede araç virajlarda ESP ve ABS ye geçmeden virajda veya ani yoldan sapmalarda aracı savurmadan yola koymanızı sağlar

MSR Sürükleme Tork Kontrolü
Sürükleme tork kontrolü sayesinde buzlu,ıslak ve kaygan zeminlerde vites küçülttüğümüzde motor gücünü şanzımana sert tepki vermesini önler ve bu sayede lastiklerin kızaklamasını önler.


ESP yukarıda sıraladığım bütün özellikleri kullanır. Sürüş sırasında  ESP beyni saniye 40 - 50 defa  ABS, ASR, EBV, EDS, MSR bu sistemlerin hepsinden veri toplayarak güvenli sürüşü korur. Aracın kontrolden çıkma durumunda anlık bir zaman dilimde hangi sitemi kullanacağına karar verir ve uygular.